Belonen bij kinderen: de voor- en nadelen

Wadisda belonen?

Voor we beginnen met de voor- en nadelen van belonen, moeten we misschien even inzoomen op het woord ‘belonen’. Als we gaan opzoeken in de dikke Van Dale kunnen we lezen; “iemand iets geven als dank voor een bewezen dienst”. Wel, dat is dan weer duidelijk, of toch niet helemaal?!

Iets geven aan je kind kan in de ruime zin van het woord. Het kan dus over heeeeeel veel gaan én net daarover gaat het nu juist ook wanneer we spreken over de voor- en nadelen van een beloning geven, want deels is het afhankelijk van wat we precies geven en waarom.

Voordelen van beloningen geven

Een van de grootste voordelen van het geven van beloningen aan je kind is dat het een positieve stimulans kan zijn om gewenst gedrag te stimuleren. Wanneer je kind merkt dat er een beloning in het verschiet ligt voor hun goed gedrag, kan hij of zij zich meer gemotiveerd voelen om het gedrag te vertonen.

Bovendien kunnen beloningen ook helpen om het zelfvertrouwen en de zelfwaardering van je kleine spruit te verhogen. Door het geven van beloningen, geef je je kind de kans om succes te ervaren en te zien dat hun inspanningen en prestaties worden gewaardeerd.

Nadelen van beloningen

Hoewel er veel voordelen zijn aan het geven van beloningen aan kinderen, zijn er ook enkele nadelen waar je rekening mee moet houden. Een van de grootste zorgen is dat je kind afhankelijk wordt van beloningen en alleen gewenst gedrag vertoont als er een beloning in het vooruitzicht is. Te veel belonen kan op lange termijn leiden tot manipulatief gedrag en een gebrek aan intrinsieke motivatie.

Daarnaast kunnen beloningen ook leiden tot het vergelijken van kinderen met elkaar en tot een gevoel van rivaliteit. Wanneer jouw kind een beloning ontvangt voor het behalen van prestaties, kan dit leiden tot concurrentie tussen kinderen in de klas of thuis tussen familieleden en kan het jouw kind ontmoedigen om anderen te helpen of samen te werken.

Onverwachte beloningen geven

Daarom kan je ook opteren om een beloning te geven na de prestatie van je kind zonder op voorhand iets hierover af te spreken. Je zal het voordeel verliezen waarbij je kind extra gemotiveerd wordt door de verwachtte beloning, maar ook de nadelen verliezen waarbij ze afhankelijkheid zijn en enkel presteren met een beloning of het niet willen helpen van andere kameraadjes, een broer of zus binnen je eigen gezin. Je zal zelf als ouder kunnen bepalen wanneer je iets extra in de verf wil zetten én vooral hierbij inspelen op het onverwachte waardoor je kind dit ook als een extra motiverende factor gaat beschouwen in de toekomst.

Tips voor het geven van beloningen

Een goede keuze voor een beloning is een beloning die past bij de inspanning of prestatie van je kind. Een te groot of een te klein cadeau kan leiden tot onrealistische verwachtingen. Je kind kan dit ook gaan interpreteren als een vorm van onderwaardering.

Vaak denken we aan materialistische dingen, maar belonen kan ook door een warme knuffel te geven, een lief schouderknopje, een complimentje, een ‘dikke duim’ gebaren of een zachte knipoog. Deze vorm van positieve feedback kan je gemakkelijk gebruiken ter aanvulling van een andere beloning.

Belonen, oepaktedadaan ? Enkele ideetjes voor beloningen bij je kind

• Voor de allerkleinsten is het geven van stickers een effectieve manier om hun goed gedrag, hun prestaties, helpen met een klusje in huis, een goed rapport of (school)werk te belonen. Niets leuker dan stickers te verzamelen op een speciale plaats of op te plakken op de weekkalender bij je thuis. Beloningsstickers zijn ook handig omdat je stickers kan kopen in verschillende stijlen en thema's, zodat je kinderen kunnen kiezen wat ze leuk vinden. Als je ervoor kiest om stickers te gebruiken als beloning, zorg er dan voor dat de stickers passen bij de leeftijd en interesses van je kind. Je kunt ook overwegen om verschillende soorten stickers te geven voor bepaalde soorten prestaties, bijvoorbeeld; een speciale sticker voor goed gedrag thuis en een andere sticker voor goed gedrag op school. Kortom, stickers kunnen een effectieve en leuke manier zijn om kinderen te belonen voor goed gedrag. Maar het is belangrijk om ze op de juiste manier te gebruiken en ervoor te zorgen dat ze slechts een onderdeel zijn van een breder beloningssysteem.
• Op een kaartje staat er geenn leeftijd én voor de creatieveling thuis kan je zelf een kaartje (of een banner) knutselen en personaliseren. Schrijf een lief aanmoedigend woordje op het kaartje voor je lieve spruit of zet een banner op om te vieren dat ze een bepaalde mijlpaal hebben bereikt.
• Een oprecht compliment uitspreken van trots over hun inspanningen en prestaties of hun gedrag thuis of op school, kan voor je kind ook een waardevolle beloning zijn.
• Ook ‘quality time’ met je kinderen doorbrengen kan een geweldige vorm van beloning zijn. Plan een leuke activiteit samen: ga naar een kindermuseum, een speeltuin, organiseer een gezellige picknick, een filmavond met popcorn houden of speel een leuk gezelschapsspelletje samen.
• Een beloning zoals; je kind zelf een maaltijd laten kiezen, later opblijven of een uur extra schermtijd zijn nog enkele andere ideeën.
• Maar ook kleine cadeaus; een boek, speelgoed of iets lekkers kan als een beloning dienen, maar zorg er wel voor dat het cadeau passend is bij de prestatie van je spruit.

Geef je kind een beloning die ze kunnen verzamelen en koesteren. Het is belangrijk om ze te laten weten dat je trots op ze bent en hun inspanningen te waarderen, ongeacht of ze het hebben verdiend of niet. Zoek een passende beloning bij de prestatie van je kind, probeer ook te variëren en niet alleen afhankelijk te zijn van materiële beloningen. Gebruik de materiële beloningen als een aanvulling op andere vormen van positieve feedback en aanmoediging, geef vooral lof en erkenning voor goed gedrag.